سطوح یادگیری زدایی و انواع آن  

انواع یادگیری زدایی

الف) یادگیری زدایی رویه ها: صرفا رهایی عادات است و در سطح رفتارهای ساده رخ می دهد. رهایی به طور اتوماتیک انجام می شود و وقتی اتفاق می افتد که عامل تقویت کننده یادگیری اولیه ازبین برود.

ب) یادگیری زدایی سریع و آمرانه با یادگیری زدایی سطوح شناختی واجتماعی: یادگیری شناختی و اجتماعی شامل باور ها، ارزش ها، نگرش ها، مفروضات و مهارت ها ی میان فردی است که از طریق چندین فرآیند به هم پیوسته و پیچیده روی می دهد. زدودن این رفتارهای پیچیده مستلزم صعود در منحنی یادگیری زدایی است. این حرکت مبتنی بر آموزش دستوری و آمرانه و متوقف نمودن باورهای معین است.

ج) یادگیری زدایی عمیق: جدایی و دوری از روش های انجام دادن کارها یا درک آن ها است و در آن سبک های قبلی انجام دادن کارها باید رها شود. یادگیری زدایی عمیق، ناگهانی، سریع، بدون مقدمه، غیر منتظره و حتی بالقوه دردناک است؛ و بیانگر بی کفایتی شخص و سازمان برای حل مسایل است. چالش اصلی یادگیری زدایی عمیق این است که کمتر عمدی و برنامه ریزی شده و مستقیم است و اساسا غیر قابل کنترل و غیر قابل پیش بینی است.

یادگیری زدایی عمیق کم کم روش عمیقی را القا و عدم کارایی روش گذشته را منعکس می کند. این عمل ممکن است ناگهانی رخ دهد؛ اما برای همیشه زندگی شخص وسازمان را تغییر می دهد.

سطوح یادگیری زدایی

یادگیری زدایی در دو سطح فردی وسازمانی انجام می شود.

در سطح فردی، تمایل به برتری درونی است; به عبارت دیگر، تعالی محتوای اندیشه در نتیجه تجربه ناب ذهنی است.
در سطح فردی: فرد در میابد قسمت های معینی از دانش او برای مدت زمان طولانی مفید و معتبر نیست. تصور کنید کارمندی که بفهمد روش کاری او با خط مشی سازمان در تضاد است و تصمیم به قطع عملیات بگیرد. این تصحیح خطا، انعکاس یادگیری زدایی در سطح فردی است.

در سطح سازمانی: تغییر در منطق غالب سازمانی است و ساختار های دانش سازمانی که قبلا مناسب بودند نیازمند تغییر هستند. فرآیند یادگیری زدایی سازمانی نشان می دهد که چگونه یادگیری زدایی از عمق هوشیاری فردی شروع می شود و در سطح گروهی اشاعه می یابد.

یادگیری زدایی فرآیندی سخت و چالش برانگیز است. دلایل سختی آن در سطح فردی شامل عادت احساس عدم امنیت، ترس از ناشناخته ها، تصورات قالبی در سطح سازمانی و مقاومت سازمان در برابر آن است.      

منبع:
برگرفته شده از مقاله معرفی ابزار اندازه گیری فرآیند یادگیری زدایی در سازمان  (ارشیا خدایی)