هنگامی که هیچ امیدی به دریافت پیام محبت آمیز از دیگران وجود ندارد، اگر بلد باشیم به خودمان پیام محبت‌آمیز بدهیم در موقعیت‌های دشوار برایمان خیلی مفید خواهد بود.

این رهنمود روشی را در اختیار ما قرار می‌دهد که به کمک آن می‌توانیم احساس خود را، بدون هیچ‌گونه قضاوت و تعبیر و تفسیری، بیان کنیم. بیان احساس/ عمل یک روش عاری از قضاوت برای کشف ارتباط بین اعمال و احساسات است.

برای آن که بحث مبتنی برسواد عاطفی مثمرثمر و سازنده باشد طرفین باید به همان میزان که سخنگوی خوبی هستند شنونده‌ی خوبی نیز باشند و مسئولیت اعمال و رفتار خود را بر عهده گیرند.

اکثر آدم ها در وجود خود ترس هایی دارند که مانع از آن می‌شود تا حدس و گمان های بجا و صحیح دیگران را در مورد خود بپذیرند. ما فکر می‌کنیم این پذیرش نوعی ضعف محسوب می‌شود یا شاید هم چون دلمان نمی‌خواهد احساسات دیگری را جریحه‌دار کنیم از تأیید حدس و گمان دیگری طفره می‌رویم.

سواد عاطفی، یعنی برخورداری از این قدرت که از احساسات و عواطف خود به گونه ای استفاده کنیم که قدرت شخصی ما را افزایش دهد و کیفیت زندگی ما، و مهمتر از آن، اطرافیانمان را بهبود بخشد.

عواطف نقشی کلیدی در توانایی افراد برای حل مسائل و چگونگی ترتیب حل مسائل، بازی می کنند.

در دنیای امروز انگار وقت برای عاطفه و فکر کردن در رابطه با احساسات نیست. گاهی اوقات از بروز احساسات می‌ترسیم و گاهی اوقات احساساتمان را به‌صورت غیرواقعی بروز می‌دهیم.

در عرصه ی آموزش و در ارتباط با برنامه هر کودک خاص، سواد عاطفی می تواند در برگیرنده ی مجموعه ای از عوامل دخیل در بهزیستی کودکان باشد.

گاهی، افراد به دلیل بستر خانوادگی بی اختیار ممکن است سواد عاطفی نداشته باشند؛ یعنی خیلی ندیده باشند و یاد نگرفته باشند.

سواد عاطفی اصطلاحی آموزشی است که در نقطه ی مقابل هوش عاطفی، که بیشتر مورد استفاده ی دنیای صنعت و تجارت است، قرار می گیرد.