تعریف سواد اطلاعاتی از دید پژوهشگران  

سواد اطلاعاتی از دیدگاه گاه  کارول کولتاو :

 سواد اطلاعاتی و سواد کارکردی ( توانایی خواندن و استفاده از اطلاعات در زندگی روزمره، تشخیص نیاز اطلاعاتی، جست‌وجوی اطلاعات برای تصمیم‌گیری آگاهانه) بسیار به یکدیگر نزدیکند. لازمه سواد اطلاعاتی، توانایی کنترل اطلاعات تولید شده توسط رایانه‌ها و رسانه‌های ارتباط جمعی است. تحولات اجتماعی و فناورانه نیازمند مهارت و دانش جدید است.

 سواد اطلاعاتی از دیدگاه گاه  جان اولسن و بیل کونز:    

سواد اطلاعاتی درک نقش و قدرت اطلاعات، توانایی یافتن، استخراج، و استفاده از اطلاعات در تصمیم‌گیری‌ها توسط فرد است. همچنین توانایی تولید و دستکاری اطلاعات با استفاده از فرایندهای الکترونیکی، مهارت‌هایی هستند که جزء مهارت‌های سواد اطلاعاتی محسوب می شوند.
. مُرداک می‌گوید: "این دیدگاه که سواد اطلاعاتی را ابزاری تلقی می‌کند که کاربران کتابخانه را قادر می‌سازد تا نیاز اطلاعاتی خود را تشخیص دهند و اطلاعات مورد نظر خود را بیابندو مدیریت نمایند، باعث می‌شود که آموزش مهارت‌های مرتبط با سواد اطلاعاتی در حیطه کار کتابداران قرار گیرد و آنان با چالش‌های جدی مواجه شوند".

 سواد اطلاعاتی ازنظرهای زیردرجوامع امروزمد نظر است:

 - نقش سواد اطلاعاتی علاوه بررضایت فردی درتوسعه اقتصادی, اجتماعی, فرهنگی و سیاسی
- توجه کشورهای آزاداندیش به ارتقای سواداطلاعاتی شهروندان به عنوان ابزاراساسی توسعه اقتصادی, اجتماعی وفرهنگی
-تاکید عمده ترین برنامه های کشورها برتغییرنظام آموزش مدارس و دانشگاه ها و تحول درعملیات کتابخانه ای
-نقش کتابخانه های عمومی درارتقا سواد اطلاعاتی در برنامه های این جوامع

در طول سال‌ها از سوی پژوهشگران مختلف، سواد اطلاعاتی از جنبه‌های مختلف توصیف و تعریف شد. بوخورست[10] (2003) سواد اطلاعاتی را:
1.    استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بازیابی و اشاعه اطلاعات؛
2.    توانایی یافتن و استفاده از اطلاعات در منابع اطلاعاتی؛
3.    فرایند شناخت نیاز اطلاعاتی، جستجو، ارزیابی و استفاده از اطلاعات برای کسب یا گسترش دانش تعریف کرد.

ازنظر او سومین توصیف جامع‌ترین توصیف است، چون دربرگیرنده فناوری اطلاعات و ارتباطات و مفهوم منابع اطلاعاتی است (بوخورست، 2003).
جانسون و وبر (2003) تعاریف و اهداف زیر را از سواد اطلاعاتی ارائه می‌دهند:
  سواد اطلاعاتی اقتباسی از رفتار اطلاعاتی مناسب است، برای به دست آوردن اطلاعات از هر مجرایی یا رسانه‌ای، اطلاعاتی که با نیاز اطلاعاتی منطبق است، همراه با ارزیابی منتقدانه اطلاعات و استفاده عاقلانه و اخلاقی از اطلاعات در جامعه.

  همچنین آن‌ها چهار هدف اصلی سواد اطلاعاتی را در جامعه اطلاعاتی به‌صورت زیر شناسایی کردند:
•    سواد اطلاعاتی برای شهروندی، شامل آزادی دسترسی و استفاده انتقادی از داده و اطلاعات؛
•    سواد اطلاعاتی برای رشد اقتصادی که با استفاده خلاقانه و عمیق از اطلاعات و دانش موجب توسعه شرکت‌های موجود و جدید می‌شود؛
•    سواد اطلاعاتی برای کارآمدی؛ و
•    سواد اطلاعاتی برای خلاقیت و رشد فردی که به تحقق تمام اهداف بالا کمک می‌کند.

شاید شناخته‌شده‌ترین و پذیرفته‌ترین تعریف از سواد اطلاعاتی از سوی انجمن کتابداران آمریکا بیان شد. آن‌ها اظهار کردند که افراد باسواد اطلاعاتی قادر به تشخیص نیاز اطلاعاتی خود هستند. همچنین قادرند اطلاعات را شناسایی، مکان‌یابی و ارزیابی و از آن برای حل مسائل خاص استفاده کنند (ای ال ای1989(. به‌نظر می‌رسد این تعریف پراستفاده‌ترین و توسعه‌یافته‌ترین تعاریف در میان سایر تعاریف است.

با توجه به مطالب بالا می‌توان چنین استنباط کرد که افراد باسواد اطلاعاتی:
کسانی هستند که یاد گرفته‌اند چگونه یاد بگیرند. چون می‌دانند، چگونه اطلاعات سازمان‌دهی و بازیابی می‌شود و چگونه از اطلاعات به‌گونه‌ای استفاده کنند تا دیگران نیز بتوانند از آن بیاموزند. آن‌ها افرادی هستند که برای یادگیری مادام‌العمر آماده‌اند و همواره می‌توانند اطلاعات موردنیاز خود را برای هر وظیفه یا تصمیم در دست به دست آورند.

منابع:

نشریه الکترونیکی شناسه
mfatorehchi
information313