توسعه فردی؛ اهمیت بازخورد  

در مقاله "توسعه فردی؛ خودارزیابی و خودشناسی" بیان کردیم که انسان ها نقاط ضعف و قدرتی دارند اما بعضی از آن ها رانمی‌بینند و نمی‌شناسند و شاید حتی از آنها ارزیابی و شناخت نادرست یا معکوسی دارند.

دو روانشناس مشهور، این مفهوم (نقاط کور) را در قالب مدلی که با توجه به نام کوچک آنها(جو و هری) به پنجره جو-هری مشهور است توضیح داده‌اند:

همانگونه که مدل(پنجره) نشان می‌دهد:

• منطقه 1 بخشی از وجود(ویژگی‌ها، مهارت‌ها،قوت‌ها، ضعف‌ها و ...)هرکس است که هم خودش و هم دیگران از آن مطلع هستند و در مورد آن توافق نسبی وجود دارد.
• منطقه 2 شامل برخی ویژگی‌ها و رفتارهای ماست که از سوی دیگران دیده می‌شود و برای دیگران شناخته شده است در حالیکه خودمان از آنها اطلاع و شناخت (یا حداقل اطلاع و شناخت دقیق و صحیح) نداریم.
• منطقه 3 بخشی از شخصیت، توانایی‌ها، ضعف‌ها و استعدادهای هر فرد است که خودش نسبت به آنها آگاه است و و قوف دارد، اما آن را از دیگران پنهان می‌کند. این بخش در واقع بخش خصوصی و کاملا شخصی وجود ماست و اسرار و رازهای ما را دربر می‌گیرد.
• وبالاخره منطقه 4 بخشی از ویژگی‌ها و خصوصیات شخصی، شخصیتی و رفتاری هر فرد است که هنوز هم توسط خودش و هم از سوی دیگران کشف نشده و ممکن است قسمت‌هایی از آن در آینده آشکارا و شناسایی شود. همه ما این تجربه را داشته‌ایم که در مقطعی از زندگی شخصی یا شغلی خود تازه پی می‌بریم که چه علاقمندی، قوت، ضعف ، استعداد، توانایی یا ناتوانی داریم(داشته‌ایم) که تاکنون به آن توجه نکرده‌ بودیم.

مهم‌ترین کمکی که بازخوردهای در یافتی از دیگران به ما کمک می‌کند این است که از وسعت منطقه 2 یعنی ناحیه کور ما می‌کاهد و اطلاعات مفیدی در مورد رفتارها و عملکردهای ما( از دیدگاه دیگران) در اختیارمان قرار می‌دهد.

توصیه شده است که بازخوردهای دریافتی از دیگران در مورد خودمان را با مافوق ونیز یکی دو دوست یا همکار امین و دلسوز مطرح کنیم و از توصیه‌های آنها نیز برای تکمیل تصویری که از خودمان بدست آورده‌ایم استفاده کنیم.این افراد می‌توانند کمک کنند که ما همه بازخوردهای دریافتی(هم نیمه پر و هم نیمه خالی لیوان)را ببینیم و در این خودشناسی و خودارزیابی که یکی از پایه‌های اساسی در تدوین برنامه توسعه شخصی(IDP) است دقیق‌تر و کامل‌تر عمل کنیم.

از آنجا که ممکن است همه ما در فرآیند تدوین برنامه توسعه شخصی همکارانمان لازم باشد به آنها بازخورد بدهیم، در مقاله بعدی تحت عنوان      "توسعه فردی؛ بازخورد سازنده" توصیه‌ها و تکنیک‌هایی توضیخ داده می‌شود تا به ما کمک کند به دیگران طوری بازخورد دهیم مفید وسازنده باشد و به بازخوردگیرندگان در خود ارزیابی و خودشناسی آنان کمک نماید.

منبع:

دکتر بهزاد ابوالعلایی