سواد تابعی چیست؟  

متاسفانه باسوادی کارکردی یا سودآموزی کارکردی برای بیش از ۵۰ سال است که در ایران سوادآموزی تابعی نام گرفته است. برابرنهادی که ابهام‌زا و غیرکاربردی است.
سوادآموزی تابعی عبارت است از آموختن سواد با تأکید بر نیازها و مهارت‌هایی که فرد برای زندگی در اجتماع نیاز دارد.

یونسکو در سال ۱۹۷۸ باسواد تابعی را چنین تعریف کرده‌است: باسواد تابعی شخصی است که پس از کسب مهارت‌ها و معلومات اساسی بتواند در همه فعالیت‌های اجتماعی، که مستلزم سواد است، به نحو مؤثری شرکت جوید و با استفاده از توانایی‌های خواندن، نوشتن و حساب کردن، برای رشته خود و توسعه جامعه اش گام بردارد. به عبارت دقیق تر، سوادآموزی تابعی، خود تابعی انجمن کتابداران آمریکا سواد اطلاعاتی را توانایی تشخیص نیاز به اطلاعات و توانایی مکان‌یابی، ارزیابی، و استفاده مؤثر از اطلاعات مورد نیاز تعریف می‌کند.

سوادآموزی تابعی ، کسب توانائی خواندن و نوشتن و حساب‌کردن است، به‌نحوی که فرد بتواند در تمام فعالیت‌‌‌‌‌‌هائی که انجام مؤثر آن به سواد‌ نیاز دارد، شرکت کند. همچنین، دادن توانائی‌‌‌‌‌‌های لازم به فرد تا برای پیشرفت خود و جامعهٔ خویش به استفاده از خواندن ونوشتن و حساب‌کردن ادامه داد.

وجه امتیاز سوادآموزی تابعی آن است که برخلاف سوادآموزی سنتی عملی مجرد و مشخص نیست و به‌عنوان هدف نهائی تلقی نمی‌شود بلکه بی‌سواد را از نظر بستگی به گروه‌‌‌‌‌‌های مختلف اجتماعی و به‌تبعیت از محیط زیست و در چارچوب رشد اقتصادی و اجتماعی مورد توجه قرار می‌دهد. خصوصیت اصلی و بنیادی سواد‌آموزی تابعی آن است که چنین برنامه‌ای با احتیاجات فردی و جمعی بی‌سوادان ارتباط نزدیک دارد؛ برحسب احتیاجات هرگروه نتظیم می‌شود و دارای هدف‌‌‌‌‌‌های اقتصادی و اجتماعی مشخص و متفاوت است. در برنامه‌های سوادآموزی تابعی ، خواندن ، نوشتن و حساب ‌کردن همراه با تربیت فنی، حرفه‌ای، علمی، مدنی و اجتماعی بی‌سوادان نه به‌طور جداگانه و مشخص، بلکه به‌صورتی آمیخته و هماهنگ پیش می‌رود و هر فعالیت‌‌‌‌‌‌های جزئی از اجزاء کلی محسوب می‌شود.
نظربه اینکه جوامع از لحاظ پیچیدگی و درخواست‌‌‌‌‌‌ها با یکدیگر تفاوت دارند، سوادآموزی کارکردی یک واژه نسبی است.

منابع:

مقاله "روش‌های سنتی سواد آموزشی عمومی تحت عنوان سواد تابعی نوعی " خود فریب دادن "است " جمعی از نویسندگان
ویکی پدیا
آفتاب